Wat is een VAR bij zzp of freelance payrolling en waar moet ik op letten als opdrachtgever?

Antwoord:

VAR (Verklaring Arbeidsrelatie)

Een zelfstandig ondernemer (lees zzp-er/freelancer) die zijn opdrachtgever over de inhouding van premies werknemersverzekeringen en loonheffing duidelijkheid wilde geven, kon een VAR aanvragen.

In de Wet uitbreiding rechtsgevolgen (VAR) was geregeld, dat een opdrachtgever er zeker van was, dat hij/zij geen premies werknemersverzekeringen en loonheffing hoefde in te houden, als zijn opdrachtnemer (zzp-er en/of freelancer) hem een geldige VAR-winst uit onderneming of VAR-voor rekening en risico van de vennootschap kon tonen. Opdrachtnemers konden bij de Belastingdienst door middel van een vragenformulier een VAR aanvragen. Die verklaring gaf zekerheid over de fiscale status van de inkomsten die voortvloeiden uit een arbeidsrelatie met hem/haar.

Er waren vier mogelijkheden:

• A. De inkomsten behoorden tot winst uit onderneming (VAR-wuo)
• B. De inkomsten waren uit werkzaamheden, voor rekening en risico van de vennootschap van de opdrachtnemer (VAR-dga)
• C. De inkomsten behoorden tot loon uit dienstbetrekking (VAR-loon)
• D. De inkomsten behoorden tot het resultaat uit overige werkzaamheden (VAR-row)

Verder gold dat als u als opdrachtgever diensten inhuurde van een opdrachtnemer, die beschikte over een geldige VAR-winst uit onderneming (VAR-wuo) of VAR-voor rekening en risico van de vennootschap (VAR-dga), u geen loonheffing en premies werknemersverzekeringen hoefde in te houden en af te dragen.

De opdrachtnemer was dan niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen en ontleende aan deze arbeidsrelatie ook geen uitkeringsrechten. Deze vrijwaring was alleen geldig, als de werkzaamheden bij u als opdrachtgever overeenstemden met de arbeid waarvoor de VAR was afgegeven en als ze werden verricht in het tijdvak waarvoor de VAR geldig was. Verder moest u als opdrachtgever de identiteit van de opdrachtnemer vaststellen en moest u een kopie van het getoonde identiteitsbewijs en de verklaring in uw administratie bewaren. De VAR was één kalenderjaar geldig.

Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) en zzp en freelance payroll

Zoals al reeds hierboven is vermeld, werd met de invoering van de wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) op 1 mei 2016 de VAR afgeschaft. Hiervoor in de plaats zijn de modelovereenkomsten tussen een opdrachtgever en een zzp'er/freelancer/opdrachtnemer gekomen.

In de (door de Belastingdienst goedgekeurde) modelovereenkomsten maken een opdrachtnemer en opdrachtgever (lees u) samen afspraken over de uit te voeren opdracht en samenwerking. Zolang de opdrachtnemer en opdrachtgever zich tijdens de uitvoering van de opdracht (in de praktijk) houden aan de afspraken en inhoud conform deze modelovereenkomst is het een ‘werk buiten dienstbetrekking’. Op grond van deze overeenkomst gaat de Belastingdienst (achteraf straks) beoordelen of een opdrachtgever al dan niet loonheffingen moet inhouden. En premies werknemersverzekeringen en bijdrage Zorgverzekeringswet moet betalen.

Als een opdrachtgever een door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst overeenkomt met de zzp-er/freelancer/opdrachtnemer heeft:

• 1. hoeft een opdrachtgever geen loonheffingen in te houden en premies werknemersverzekeringen en bijdrage Zorgverzekeringswet af te dragen;
• 2. is de zzp-er/freelancer/opdrachtnemer niet verzekert voor de werknemersverzekeringen (WW, ZW en WIA).

De feitelijke werkzaamheden moeten worden uitgevoerd, conform in de modelovereenkomst overeengekomen werkzaamheden. Als blijkt, dat dit niet het geval is én de Belastingdienst toont aan dat er sprake is van een echte of fictieve dienstbetrekking, moet de opdrachtgever alsnog loonheffingen inhouden en premies werknemersverzekeringen en bijdrage zorgverzekeringswet betalen.

Kenmerken van een loondienst/-dienstbetrekking zijn:

• 1. persoonlijke arbeid verrichten;
• 2. gezag (leiding, toezicht en inhoudelijke instructies, maar ook bedrijfskleding en gereedschap);
• 3. beloning.

Als 1 van bovenstaande 3 kenmerken niet aanwezig is, dan is er sprake van ‘werk buiten dienstbetrekking’. Met andere woorden: vrije vervanging is een belangrijk kenmerk, de opdrachtnemer moet zich vrij kunnen laten vervangen, zonder eerst toestemming of overleg met een opdrachtgever te hebben. Gezag is ook een heel belangrijk kenmerk, waar ligt de grens tussen aanwijzingen en werkafspraken versus instructies en leiding. De opdrachtnemer moet zelf kunnen bepalen ‘hoe’ hij het werk uitvoert. Een opdrachtgever mag wel aangeven ‘wat’ er moet gebeuren.

Sinds de start van de wet DBA werd duidelijk dat de arbeidswetgeving niet meer past bij de huidige praktijk voor opdrachtgevers en opdrachtnemers. Het kabinet onderzocht daarom of de arbeidswetgeving herijkt kon worden. Inmiddels zijn de resultaten van dit ambtelijk onderzoek bekend en worden deze meegenomen in het formatieproces. In het regeerakkoord van oktober 2017 werd dus afgesproken dat de Wet DBA moet worden vervangen. De nieuwe regels moeten vooral duidelijkheid scheppen voor opdrachtgevers wanneer ze iemand wel of niet als zelfstandige inhuren. Het regeerakkoord bevat hiervoor drie criteria:

Met name onzekerheden omtrent het minimumtarief en het begrip ‘reguliere werkzaamheden’ vragen om meer uitwerking. Er is namelijk nog geen jurisprudentie over wat onder deze term valt. Bovendien is ‘regulier’ niet overal hetzelfde. Er is een groot verschil tussen ICT'er bij een bank en een ICT'er die een kassasysteem installeert bij een bakker. Het kabinet wil ook onderzoeken of het kan volstaan met de criteria ‘duur’ en ‘tarief’. Daarnaast staat de nieuwe wet mogelijk ook op gespannen voet met Europese wet- en regelgeving.

Alle bovenstaande onduidelijkheden, kritieken op de modelovereenkomsten en wijzigingen (mogelijk een webmodule opdrachtgeversverklaring) moeten, zoals het er nu voorstaat, in 2021 leiden tot de nieuwe zzp-wet. In de tussentijd is en blijft payroll echter een eenvoudige manier voor zowel opdrachtgevers als freelancers/zzp-ers om 100 procent ‘DBA-zorgeloos’ te kunnen ondernemen. Bij werken via zzp of freelance payroll hoeft u als opdrachtgever nu (wet DBA) en straks ook geen rekening te houden met de zzp-wet, die in 2021 in werking moet treden.

Wet DBA en boetes

Vanuit de wet DBA voor zzp-ers en freelancers worden tot 2020 echter achteraf geen boetes opgelegd. Het blijkt namelijk moeilijk om de volgende vragen nu simpel, snel en sluitend te beantwoorden: Hoe toon een zzp-er/freelancer nu aan dat hij/zij als zelfstandig ondernemer werkt en niet eigenlijk een baan bij zijn/haar opdrachtgever heeft? Is de relatie echt 'opdrachtgever en zzp-er' of eigenlijk 'werkgever en werknemer'? De Belastingdienst is zeer benieuwd naar de antwoorden hierop. Vandaar dat de politiek vindt dat de niet geschikte modelovereenkomst in 2020 door een webmodule opdrachtgeversverklaring moet worden vervangen.

Handhaving en boetes wet DBA tot 1-1-2020

• Zzp-ers/freelancers en opdrachtgevers betalen tot 1-1-2020 geen boetes of naheffingen. Dit geldt dus ook als de Belastingdienst achteraf constateert dat er eigenlijk geen sprake was van een opdracht voor een zzp-er/freelancer, maar van een dienstverband;
• Zzp-ers/freelancers en opdrachtgevers betalen tot 1-1-2020 wel een boete of naheffing als zij na controle door de de Belastingdienst én na een waarschuwing de schijnzelfstandigheid voortzetten. De overheid gaat extra onderzoek doen naar bedrijven waarbij er een groot vermoeden van kwaadwillendheid is. Denk aan bedrijven die veel zzp-ers inhuren tegen zeer lage uurtarieven.

In de tussentijd kan een payrollbedrijf echter de administratie omtrent een zzp-er of freelancer voor u overnemen en de zzp-er of freelancer in een payrollconstructie onderbrengen. U loopt dan zelf helemaal geen enkel risico. De wet- en regelgeving over zzp-ers en freelancers blijft in Nederland namelijk zeker tot 2020 complex en zal in 2019, naast de flexibilisering van arbeidsmarkt in Nederland, een hot topic in de Tweede Kamer blijven.

Heeft u na het lezen van bovenstaande informatie nog verdere vragen? Vraagt u dan snel bij ons een payrollofferte of adviesgesprek aan! Graag informeren wij u verder over alle mogelijkheden van payroll voor een zzp-er of freelancer en de daarbij behorende payrolltarieven.

Meer payrolling en payroll informatie

Voor meer uitleg of informatie over payroll en payrolling in het algemeen en antwoord op de meer dan 400 payroll vragen, willen wij u graag doorverwijzen naar 1 van de volgende pagina's: payroll vragen, payrolltarieven, payroll kosten, payroll voordelen, payroll nadelen, payrollcontract, payrollwerknemer, payrollbedrijven, payroll betekenis, payrollbureau, payroller, payrollconstructie, verschil uitzendkracht en payroll, uitzendbureau payroll, goedkoopste payroll, payroll zzp en freelance payroll.